Người Việt chỉ giỏi lý thuyết, sách vở

CEO người Nhật: Người Việt chỉ giỏi lý thuyết, sách vở
Đây là lần thứ 2, ông Ito Junichi, CEO công ty World Link Japan Inc,
đã lên tiếng nhận xét về lao động Việt.
>> Sinh viên được "thổi lửa" nghề nghiệp từ CEO công nghệ Hàn Quốc
>> 11 điều ít biết về CEO Facebook
>> Bí quyết lãnh đạo của một CEO 26 tuổi
Theo chia sẻ của ông trên facebook, lần đầu ông đến Việt Nam, cách đây
20 năm, ông thấy người Việt Nam cần cù, chăm chỉ như người Nhật.
Thế nhưng, ông cho hay: "Một điều có thể thấy là người Việt coi thường
những người lao động chân tay. Nhiều người trẻ thích làm trong các văn
phòng tiện nghi, có điều hòa.
Ở Nhật, sinh viên ĐH nổi tiếng nhất là ĐH Tokyo nhưng đến nhà máy thực
tập phải dọn dẹp, làm vệ sinh, họ phải học lao động tay chân. Họ phải
học mọi thứ trước khi học làm sếp".
Người Việt đã lười hơn rất nhiều so với cách đây 20 nămTrong khi,
nhiều người Việt trẻ tốt nghiệp ĐH, thạc sĩ nhưng họ chưa làm việc
thật bao giờ. Họ chỉ học trên giấy tờ, đọc sách, báo nhưng chẳng hiểu
thực tế gì cả. Họ chỉ thích làm việc bàn giấy, họ nặng lý thuyết mà
thiếu thực tế.
"Thiết nghĩ Việt Nam nên tạo điều kiện cho những người giỏi kỹ năng
thay vì chỉ tạo điều kiện cho những người chỉ biết làm bài kiểm tra!",
ông Ito Junichi đưa ra lời khuyên.
Đây cũng không phải lần đầu tiên, ông Ito Junichi đưa ra những suy
ngẫm về lao động Việt, trước đó, ông cũng từng đưa ra nhìn nhận người
lao động Việt Nam ngày nay thích kiếm tiền nhưng lại không chăm chỉ.
Thậm chí, có thể thấy là người Việt Nam thường coi thường những người
lao động chân tay như thợ hàn, công nhân lao động, công nhân xí
nghiệp.
Trước những nhận định của CEO người Nhật, PGS.TS Nguyễn Văn Nam -
nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại cho hay: "Theo tôi thì
thanh niên bây giờ do giáo dục không tốt, quản lý kém, cho nên mới đua
đòi kiểu sống thực dụng, không biết công việc ổn định như thế nào, mà
chỉ quan tâm kiếm được bao nhiêu tiền để đi nhậu, đi chơi.
Bị ảnh hưởng từ lối sống chộp giật, lối sống trước mắt, nhưng nó không
phải tất cả. Vì cũng có nhiều người chịu khó học hành, làm việc ổn
định chăm chỉ.
Thực ra bệnh lười cũng là đặc tính của bất cứ con người nào trên Trái
Đất này, muốn làm nhàn nhã mà được ăn no đủ, đó là một mong muốn
chung. Nhưng nhiều khi là do cơ chế chính sách, để họ thấy sống lười
tốt hơn là chăm".
Theo ông Nam phân tích, như trong một cơ quan thủ trưởng đánh giá
không sâu sát, cứ theo quy định máy móc, 3 năm là tăng lương, vậy thì
chăm cũng 3 năm sẽ tăng, lười thì cũng 3 năm mới tăng. Cơ chế chính
sách quản lý đó làm cho họ thấy chăm làm gì, trong khi lười vẫn sẽ
đàng hoàng.
"Theo tôi tất cả là do cơ chế, do nền giáo dục hiện nay kém, cho nên
không cho họ cái nhìn xa, không đặt cho mình những thách thức, mục
tiêu để phấn đấu, để vươn lên. Trong khi cứ nói là làm theo Bác Hồ,
nhưng đó chỉ là lời nói gió bay có khuyến khích những người chăm chỉ
làm việc đâu.
Bên cạnh đó, bệnh thành tích của dân ta nặng lắm, kể cả đến lãnh đạo
cơ quan quản lý hiện nay cũng phấn đấu vì thành tích", ông chỉ rõ.
Đồng tình quan điểm, TS Nguyễn Văn Vịnh, nguyên Phó viện trưởng Viện
Nghiên cứu Xã hội cho rằng, thực ra, nếu như XH tạo được hết việc làm
cho công dân, nếu như XH có cách quản lý rất tốt, thì đương nhiên đó
là XH tốt.
Bản thân chúng ta đang lúng túng, ở chỗ như người từ quê ra hội nhập,
thới quen của một nước quan phương, bây giờ đi vào cách thức khác mang
tính chuyên nghiệp, cũng cần thời gian làm quen.
Không những vậy, tại diễn đàn tổng kết 30 năm phát triển kinh tế Việt
Nam ngày 19/11 vừa qua, ông Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế
Việt Nam cũng đã từng nhắc lại lời một chuyên gia kinh tế nổi tiếng:
"Hiện nay Hàn quốc xuất khẩu ông chủ sang Việt Nam, còn Việt Nam chủ
yếu xuất khẩu lao động sang làm thuê cho Hàn Quốc!".
Ông Thiên cũng trích lời GS Trần Văn Thọ khi nói rằng: "Cứ cái đà này
(tiếp tục xuất khẩu lao động) thì Việt Nam sẽ là quốc gia đi làm thuê
cho toàn thế giới".

Theo Báo Đất Việt
Xem thêm :bệnh thành tích, công việc ổn định, Người lao động

---------- Forwarded message ----------
From: Tran Huutoan <huutoan66@gmail.com>
Date: Tue, 1 Dec 2015 08:55:02 +0700
Subject: Ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá
To: "huutoan66.weblog" <huutoan66.weblog@blogger.com>

"Ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá"
Thứ Hai, 30/11/2015 10:09
TS. Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty My Lan: "Trở
về Việt Nam lần đầu tiên năm 2000, tôi có quá nhiều những câu hỏi "tại
sao".
11 năm gây dựng một nơi được ví như "thung lũng Silicon" xanh, sạch
ngay trên một tỉnh nghèo Việt Nam, đó là con đường lội ngược dòng của
TS. Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty Mỹ Lan, một
Việt kiều trở về từ Canada.
Nằm tại khu công nghiệp Long Đức, tỉnh Trà Vinh, Mỹ Lan là doanh
nghiệp 100% vốn nước ngoài, chuyên sản suất hóa chất và bản kẽm phục
vụ cho ngành in trong nước và xuất khẩu. Nơi đây đã sản xuất vật liệu
hóa chất quang điện tử đầu tiên ở Việt Nam, đưa Việt Nam trở thành
nước thứ 12 trên toàn cầu sản xuất loại vật liệu này.

Ông Nguyễn Thanh Mỹ (giữa) trong một lần chào mừng nguyên Chủ tịch
nước Nguyễn Minh Triết.
Ông Mỹ nói với BizLIVE:
Trở về Việt Nam lần đầu tiên năm 2000, tôi có quá nhiều những câu hỏi "tại sao".
Tại sao người Việt Nam thông minh mà thiếu sáng tạo? Tại sao vô vườn
không thấy trái cây Việt Nam, toàn giống của nước ngoài? Tại sao mỗi
lần vào, ra sân bay cũng bị vòi tiền? Tại sao nhà trường dạy đạo đức,
trách nhiệm, mà xã hội lại thiếu minh bạch, thiếu trách nhiệm, ra
đường không tuân theo luật giao thông, đâu cũng thấy rác rưởi?
Biết bao câu hỏi tại sao...
Tôi muốn gây dựng một thế giới xanh ở Mỹ Lan, để trả lời cho những câu
hỏi này, hơn là chỉ để kiếm tiền. Mình thử tạo một môi trường mới ngay
ở một mảnh đất nghèo của quê hương, để các em nhân viên có chỗ sáng
tạo, có trách nhiệm với cộng đồng, xem có làm được hay không?
Biến thói quen xấu thành tốt là khó nhất
Ông đã làm thế nào để biến những chàng trai, cô gái chân quê thành
những nhân viên có tác phong công nghiệp?
11 năm qua, để xây dựng một môi trường xanh hơn, đẹp hơn, hiện đại hơn
quả không hề đơn giản. Ngay từ đầu tôi chủ trương nếu nghiên cứu sản
phẩm không xanh hơn không làm.
Hàng năm Mỹ Lan có vài sáng chế mới rất thân thiện với môi trường, từ
bản in dùng nhiều hóa chất, giờ chỉ cần nước với xà phòng thôi. Tập
đoàn kinh doanh minh bạch, thông suốt, đóng thuế hàng đầu, trước ký
hạn, không có ẩn số nào hết, đúng luật lệ.
Về con người, tôi chia thành hai đối tượng để tuyển dụng và đào tạo.
Thứ nhất là những người có tính năng động, cầu tiến, chuyên môn cao.
Loại người thứ hai muốn cầu tiến nhưng chuyên môn yếu. Chuyên môn có
thể dạy, nhưng tính cầu tiến, năng động không dạy được.
Làm thế nào ư? Tôi bắt đầu huấn luyện nhân viên từ cái… toa lét công
ty! Đa số nhân viên là nông dân địa phương, đâu dùng toa lét hiện đại
bao giờ. Phải dạy các em từ cách ngồi bàn cầu, rửa tay, chùi kiếng để
người kế bước vô lúc nào cũng sạch.
Biến thói quen xấu thành thói quen tốt là khó nhất.
Bên cạnh đó, tôi có kế hoạch hợp tác lâu dài với Đại học Trà Vinh để
sinh viên vừa học vừa làm ngay tại Mỹ Lan, có lương 2 triệu đồng/
tháng, cung cấp đồng phục, ăn uống đầy đủ. Riêng tôi đảm nhiệm luôn
vai trò Trưởng khoa Hóa học ứng dụng tại Đại học Trà Vinh.
Lớp học của tôi không có ghế, tôi chủ yếu dạy các em đặt câu hỏi. Mỗi
em phải có một câu hỏi mới được bước vào lớp.
Hiệu quả của những thay đổi này đến đâu?
Các em ngày càng tự hào hơn khi mặc đồng phục công ty, tự tin hơn với
cuộc sống, chính các em lại là người mang văn minh công ty về làng xóm
của mình, đó là động lực giúp tôi vượt qua mọi thử thách khắc nghiệt
của môi trường làm ăn.
Mặc dù, cũng chính sự khác biệt đó đôi khi lại dẫn đến... hậu quả. Có
nhiều nhân viên nữ làm ở công ty đã bỏ chồng, bỏ người yêu do không
còn phù hợp với nhau nữa. Môi trường công ty văn minh hơn bên ngoài,
có tiền lương cao hơn bên ngoài, được tôn trọng hơn, vệ sinh sạch sẽ
hơn… đã khiến cho nhiều mối tình tan vỡ.
Cách giải quyết của tôi là khuyến khích các em cưới nhau. Hiện tôi đã
tổ chức đám cưới cho 90 cặp, chỉ có một cặp sau một năm rưỡi trở lại
với nhau đã ly thân, nhưng các em vẫn cùng nhau lo cho con. Hàng ngày
thấy các em có cuộc sống ổn định hơn, khỏe mạnh hơn, tôi rất mừng.
Ở đây luôn duy trì chế độ khám chữa bệnh, khám chữa răng cho các em.
Với những cháu bị bệnh mãn tính, tôi gửi đi khám ở bệnh viện Pháp
Việt.
Nhiều doanh nghiệp lớn đã tới học cách quản lý của My Lan, tôi luôn mở
cửa và chia sẻ hết những gì mình làm.
Công ty trở thành "showroom" cho tỉnh, nhiều người thắc mắc thấy mình
đầu tư cảnh quan nhiều mà vẫn có lợi nhuận cao? Đơn giản là, hiệu quả,
năng suất nhân viên cao hơn nhiều so với chỗ khác vì họ yêu thích môi
trường làm việc.
Gần đây Viettel cũng vô học hỏi mô hình làm việc ở đây. Hy vọng Mỹ Lan
là chỗ người ta nhìn thấy, để thay đổi cách vận hành văn minh hơn,
giúp người Việt tự tin hơn với dân tộc mình.
Đó cũng chính là câu trả lời của riêng tôi. Rất mừng là bây giờ đôi
khi Nhà nước cũng đã nghe người ta nói khác, nghĩ khác. Chắc thời bao
cấp sẽ lần lần lui về quá khứ, cũng đỡ.
Đầu óc cũ làm người Việt không tin nhau
Khó khăn nhất trong 11 năm qua với ông là gì?
Với tôi kinh doanh bao giờ cũng thú vị, chỉ có những chuyện râu ria
làm mình bực. Thời mở cửa rồi mà chúng ta cứ dạy học sinh tư bản là kẻ
thù, tạo ra kẻ thù thì đất nước không phát triển được đâu.
Mấy năm đầu về Trà Vinh, tôi bị nghi ngờ "thằng này là tư bản", không
tốt đâu. Đến khi mình làm tốt quá người ta cũng đặt nghi vấn, ông này
trồng cây xanh nhiều quá có khi để… chôn hóa chất dưới đó!
Đôi khi cũng phát mệt với các cơ quan ban ngành. Cả tỉnh Trà Vinh chưa
có nơi nào ăn ngon và sạch như công ty mình, vậy mà người ta cũng kiếm
cách chê, tìm cho được một con muỗi. Nhiều khi cũng bị cảm xúc, tâm lý
tưởng khó có thể vượt qua.
Mình đang làm ăn ở Canada, mọi thứ đều minh bạch, rõ ràng, về đây sao
cực nhọc quá! Nhiều khi sang Canada, vợ tôi cản, bảo anh ở lại đi, về
làm chi nữa? Tôi phải rất khó khăn mới thuyết phục được gia đình.
Cũng may bây giờ đỡ rồi, mình làm đàng hoàng, đúng hơn cái người ta
cần nữa thì đâu có sợ gì.
Vậy thì theo ông, đâu là điểm yếu khiến cho Việt Nam chưa quy tụ được
nhiều người tài từ thế giới về cống hiến cho đất nước?
Đầu óc cũ, lạc hậu làm người Việt mình không tin nhau.
Một doanh nhân như tôi hàng ngày phải quan hệ với cơ quan ban ngành
Nhà nước, với doanh nghiệp xung quanh. Anh Alan Phan nói rất đúng,
doanh nhân Việt Nam phải đối diện với những quan hệ rất phức tạp, đôi
khi cũng nản chí.
Chẳng hạn, đụng với nhân viên quản lý môi trường, họ chẳng cần coi
mình làm gì, mà chỉ kiếm phong bì.
Tôi nhớ năm 2006, sau một năm công ty vận hành, tổ chức tiệc tất niên,
công bố doanh thu, tiền lời, tưởng được khen ngợi, ai ngờ chiều về,
công an kinh tế bắt 5 nhân viên tra hỏi, tại sao mới một năm công ty
đã có lời?
Cái gì mình làm khác mà tốt hơn người ta cũng bị nghi ngờ.
Nhưng mừng là càng ngày càng thấy khát vọng phát triển văn minh có ở
rất nhiều người trẻ. Lớp trẻ đòi hỏi phải cho phép họ nghĩ khác để làm
khác, cái khuôn nó trật sao cứ bắt người ta làm giống hoài, tại sao
vậy?
Giờ hội nhập, đất nước càng ngày càng có quan hệ gần gũi hơn quốc tế.
Từ Trà Vinh về Sài Gòn trước tốn 6 giờ giờ chỉ mất 3 giờ, đi đâu cũng
vô Internet được, trong khi nhiều nước không vậy đâu. Đồng thời Luật
Doanh nghiệp, Luật Đầu tư cũng thoải mái hơn, tôi tin Việt Nam sẽ tốt
hơn.
Ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá
Là một nhà khoa học, con đường trở thành một nhà khoa học với 73 bằng
phát minh, sáng chế được công nhận ở nhiều quốc gia khác nhau, với ông
hẳn đầy chông gai?
Làm tại IBM, con đường khoa học của tôi dễ dàng lắm, vì tính mình đi
vô chỗ nào cũng muốn sửa, đưa ra những sáng chế mới là chuyện bình
thường, hàng ngày.
Nhưng con đường trở thành nhà khoa học mới chông gai. Tôi qua Canada
không cha mẹ, không nghề nghiệp, nói tiếng không ai hiểu. Đi học đại
học trở lại năm 1983, một mặt vừa lo kiếm tiền nuôi vợ con, vừa gửi về
nước nuôi cha mẹ. Bảy năm trời học đại học, thạc sĩ, rồi tiến sĩ, ngày
nào cũng chỉ được ngủ hai ba giờ thôi.
Mùa hè người Canada phơi nắng ngoài trời rất thong thả, trong khi mình
phải thức dậy 2 giờ sáng để đi học, trưa phải đi làm thêm nhà hàng,
tối đi dạy. Nhiều khi muốn bỏ cuộc, phải đấu tranh tư tưởng rất nhiều,
đầu bên trái nói học để có tiền lương cao hơn, khá hơn thay vì làm bồi
bàn. Nhưng đầu bên phải nói không học có chết đâu, vất vả quá thế này
làm gì...
Cuối cùng ráng cố gắng, ý chí giúp mình vượt qua.
Tôi luôn khuyên những người trẻ ráng cố gắng tìm cách này cách khác,
đừng bao giờ bỏ cuộc hết. Nếu bỏ cuộc không cách nào thành công.
Nhưng ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá. Cái gì cũng đổ thừa tại cha
mẹ nghèo, tại không có vốn, tại...
Nếu khởi nghiệp, cái vốn ngàn tỉ cha mẹ để lại chính là cái đầu nè,
suy nghĩ để đào ra mà xài.
Theo ông, Việt Nam có thể làm nên kỳ tích giống như Ấn Độ, Trung Quốc
trong lĩnh vực phát triển công nghệ cao, công nghệ thông tin?
Người Việt Nam sẽ hơn họ chứ. Nhưng có điều hãy đi từ 0 tới 1, chứ
đứng vội từ 1 tới N, phải phát triển công nghệ thay vì ăn cắp, bắt
chước.
Những nước đang phát triển đừng bắt chước các nước đã phát triển,
Thượng Hải của Trung Quốc là một ví dụ. Phải nghĩ khác, làm khác mới
được. Phải đặt câu hỏi có cách nào làm khác không, tốn ít năng lượng
hơn không, chứ đừng bắt chước. Người Việt Nam đã có gien thông minh,
vấn đề là có chịu làm hay không.
Vừa là nhà khoa học, vừa là doanh nhân, con người nghiên cứu trong ông
có bao giờ mâu thuẫn với con người kinh doanh?
Doanh nhân đi từ người làm khoa học dễ hơn, hiểu về công nghệ, sản
phẩm rõ ràng hơn, có suy nghĩ logic, khoa học hơn. Bản chất doanh nhân
là không bao giờ chấp nhận làm thuê, chỉ làm việc cho chính mình.
Không giả bộ làm doanh nhân được, làm doanh nhân phải là từ trong máu.
Cha tôi ngày xưa có nhiều vợ, ông bỏ mẹ con tôi khi tôi mới lên bảy
tuổi. Tám tuổi tôi đã lăn lưng ra đường kiếm sống, bán kem, bánh mì để
có đồng lời, máu kinh doanh thấm vào từ nhỏ.
Lớn lên, đi làm chỗ nào cũng thấy không hài lòng. Làm nhà hàng thấy
cái bếp tại sao không sạch, thấy ông chủ đối xử với nhân viên không
tốt. Tới chừng làm khoa học cảm thấy không đồng ý với cái mình đang
có. Bất cứ chuyện gì cũng thấy là có thể làm tốt hơn.
Doanh nhân cũng bắt đầu bằng cái muốn làm tốt hơn cho chính mình, và
cho cộng đồng xung quanh, tiền sẽ đi theo thôi. Còn muốn làm doanh
nhân để có nhiều tiền hơn thì chỉ gặp cá sấu hay cá mập.
Người Việt mình giống cá hồi vậy đó
Nhưng, ông có sợ tốc độ phát triển quá nhanh của kinh tế, khoa học sẽ
hủy hoại những giá trị cội nguồn của thiên nhiên, của văn hóa?
Tốc độ phát triển khoa học càng nhanh càng giúp cho trái đất tốt hơn,
nhưng phải nằm trong tay người tốt, bắt đầu từ trái tim, linh hồn tốt
đã.
Đốn gỗ đã đời ở đây rồi qua nước khác đốn, nuôi bò ô nhiễm quá người
dân chịu không nổi, thì thử hỏi làm giàu để làm gì? Làm doanh nhân là
muốn có nhiều tiền hay cũng muốn cả xung quanh tốt hơn?
Người ta có đủ cách để làm không tốt. Người nhiều tiền với người giàu
khác nhau. Người giàu biết họ giàu, có tài sản, tiền bạc, biết chia sẻ
tiền bạc tài sản. Việt Nam mình nhiều đại gia quá mà thiếu người giàu,
còn người trẻ lại nhiều người giàu hơn, dù họ ít tiền hơn đại gia.
Nhưng mình cũng mừng vì đã có những doanh nhân trẻ thực sự tốt, phát
triển doanh nghiệp dựa trên trí tuệ, bản lĩnh, không giống như thời
trước.
Có bao giờ ông cảm thấy quá cô đơn?
Có chứ. Trong gia đình không cô đơn, nhưng về xứ mình lại nhiều khi cô
đơn lắm, vì làm khác người ta quá.
Nhưng, dù sướng khổ thế nào ông vẫn ở lại quê hương?
Người Việt mình đẻ ra lớn lên vùng nào, đi đâu thì đi giống như cá hồi
vậy đó, cũng bơi ngược dòng để chết tại quê hương.
Tại sao Trà Vinh phì nhiêu thế, có biển đẹp thế lại bị coi là tỉnh
cùng, tỉnh nghèo?
Vấn đề là cái nhìn của mình thế nào thôi. Tôi muốn chứng minh điều ngược lại.
Theo Kim Yến (Bizlive)

Nld.com.vn
Tin theo chủ đề :
khu công nghiệp
,
môi trường xanh
,
Thung lũng Silicon
,
thiếu minh bạch
,
tiền lương cao
,
trái cây Việt Nam
,
thói quen xấu
,
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết
,
vốn nước ngoài
,
nguyễn thanh mỹ

Chia sẻ:
Ý kiến bạn đọc4 phản hồi

•

Ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá

"Ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá"
Thứ Hai, 30/11/2015 10:09
TS. Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty My Lan: "Trở
về Việt Nam lần đầu tiên năm 2000, tôi có quá nhiều những câu hỏi "tại
sao".
11 năm gây dựng một nơi được ví như "thung lũng Silicon" xanh, sạch
ngay trên một tỉnh nghèo Việt Nam, đó là con đường lội ngược dòng của
TS. Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty Mỹ Lan, một
Việt kiều trở về từ Canada.
Nằm tại khu công nghiệp Long Đức, tỉnh Trà Vinh, Mỹ Lan là doanh
nghiệp 100% vốn nước ngoài, chuyên sản suất hóa chất và bản kẽm phục
vụ cho ngành in trong nước và xuất khẩu. Nơi đây đã sản xuất vật liệu
hóa chất quang điện tử đầu tiên ở Việt Nam, đưa Việt Nam trở thành
nước thứ 12 trên toàn cầu sản xuất loại vật liệu này.

Ông Nguyễn Thanh Mỹ (giữa) trong một lần chào mừng nguyên Chủ tịch
nước Nguyễn Minh Triết.
Ông Mỹ nói với BizLIVE:
Trở về Việt Nam lần đầu tiên năm 2000, tôi có quá nhiều những câu hỏi "tại sao".
Tại sao người Việt Nam thông minh mà thiếu sáng tạo? Tại sao vô vườn
không thấy trái cây Việt Nam, toàn giống của nước ngoài? Tại sao mỗi
lần vào, ra sân bay cũng bị vòi tiền? Tại sao nhà trường dạy đạo đức,
trách nhiệm, mà xã hội lại thiếu minh bạch, thiếu trách nhiệm, ra
đường không tuân theo luật giao thông, đâu cũng thấy rác rưởi?
Biết bao câu hỏi tại sao...
Tôi muốn gây dựng một thế giới xanh ở Mỹ Lan, để trả lời cho những câu
hỏi này, hơn là chỉ để kiếm tiền. Mình thử tạo một môi trường mới ngay
ở một mảnh đất nghèo của quê hương, để các em nhân viên có chỗ sáng
tạo, có trách nhiệm với cộng đồng, xem có làm được hay không?
Biến thói quen xấu thành tốt là khó nhất
Ông đã làm thế nào để biến những chàng trai, cô gái chân quê thành
những nhân viên có tác phong công nghiệp?
11 năm qua, để xây dựng một môi trường xanh hơn, đẹp hơn, hiện đại hơn
quả không hề đơn giản. Ngay từ đầu tôi chủ trương nếu nghiên cứu sản
phẩm không xanh hơn không làm.
Hàng năm Mỹ Lan có vài sáng chế mới rất thân thiện với môi trường, từ
bản in dùng nhiều hóa chất, giờ chỉ cần nước với xà phòng thôi. Tập
đoàn kinh doanh minh bạch, thông suốt, đóng thuế hàng đầu, trước ký
hạn, không có ẩn số nào hết, đúng luật lệ.
Về con người, tôi chia thành hai đối tượng để tuyển dụng và đào tạo.
Thứ nhất là những người có tính năng động, cầu tiến, chuyên môn cao.
Loại người thứ hai muốn cầu tiến nhưng chuyên môn yếu. Chuyên môn có
thể dạy, nhưng tính cầu tiến, năng động không dạy được.
Làm thế nào ư? Tôi bắt đầu huấn luyện nhân viên từ cái… toa lét công
ty! Đa số nhân viên là nông dân địa phương, đâu dùng toa lét hiện đại
bao giờ. Phải dạy các em từ cách ngồi bàn cầu, rửa tay, chùi kiếng để
người kế bước vô lúc nào cũng sạch.
Biến thói quen xấu thành thói quen tốt là khó nhất.
Bên cạnh đó, tôi có kế hoạch hợp tác lâu dài với Đại học Trà Vinh để
sinh viên vừa học vừa làm ngay tại Mỹ Lan, có lương 2 triệu đồng/
tháng, cung cấp đồng phục, ăn uống đầy đủ. Riêng tôi đảm nhiệm luôn
vai trò Trưởng khoa Hóa học ứng dụng tại Đại học Trà Vinh.
Lớp học của tôi không có ghế, tôi chủ yếu dạy các em đặt câu hỏi. Mỗi
em phải có một câu hỏi mới được bước vào lớp.
Hiệu quả của những thay đổi này đến đâu?
Các em ngày càng tự hào hơn khi mặc đồng phục công ty, tự tin hơn với
cuộc sống, chính các em lại là người mang văn minh công ty về làng xóm
của mình, đó là động lực giúp tôi vượt qua mọi thử thách khắc nghiệt
của môi trường làm ăn.
Mặc dù, cũng chính sự khác biệt đó đôi khi lại dẫn đến... hậu quả. Có
nhiều nhân viên nữ làm ở công ty đã bỏ chồng, bỏ người yêu do không
còn phù hợp với nhau nữa. Môi trường công ty văn minh hơn bên ngoài,
có tiền lương cao hơn bên ngoài, được tôn trọng hơn, vệ sinh sạch sẽ
hơn… đã khiến cho nhiều mối tình tan vỡ.
Cách giải quyết của tôi là khuyến khích các em cưới nhau. Hiện tôi đã
tổ chức đám cưới cho 90 cặp, chỉ có một cặp sau một năm rưỡi trở lại
với nhau đã ly thân, nhưng các em vẫn cùng nhau lo cho con. Hàng ngày
thấy các em có cuộc sống ổn định hơn, khỏe mạnh hơn, tôi rất mừng.
Ở đây luôn duy trì chế độ khám chữa bệnh, khám chữa răng cho các em.
Với những cháu bị bệnh mãn tính, tôi gửi đi khám ở bệnh viện Pháp
Việt.
Nhiều doanh nghiệp lớn đã tới học cách quản lý của My Lan, tôi luôn mở
cửa và chia sẻ hết những gì mình làm.
Công ty trở thành "showroom" cho tỉnh, nhiều người thắc mắc thấy mình
đầu tư cảnh quan nhiều mà vẫn có lợi nhuận cao? Đơn giản là, hiệu quả,
năng suất nhân viên cao hơn nhiều so với chỗ khác vì họ yêu thích môi
trường làm việc.
Gần đây Viettel cũng vô học hỏi mô hình làm việc ở đây. Hy vọng Mỹ Lan
là chỗ người ta nhìn thấy, để thay đổi cách vận hành văn minh hơn,
giúp người Việt tự tin hơn với dân tộc mình.
Đó cũng chính là câu trả lời của riêng tôi. Rất mừng là bây giờ đôi
khi Nhà nước cũng đã nghe người ta nói khác, nghĩ khác. Chắc thời bao
cấp sẽ lần lần lui về quá khứ, cũng đỡ.
Đầu óc cũ làm người Việt không tin nhau
Khó khăn nhất trong 11 năm qua với ông là gì?
Với tôi kinh doanh bao giờ cũng thú vị, chỉ có những chuyện râu ria
làm mình bực. Thời mở cửa rồi mà chúng ta cứ dạy học sinh tư bản là kẻ
thù, tạo ra kẻ thù thì đất nước không phát triển được đâu.
Mấy năm đầu về Trà Vinh, tôi bị nghi ngờ "thằng này là tư bản", không
tốt đâu. Đến khi mình làm tốt quá người ta cũng đặt nghi vấn, ông này
trồng cây xanh nhiều quá có khi để… chôn hóa chất dưới đó!
Đôi khi cũng phát mệt với các cơ quan ban ngành. Cả tỉnh Trà Vinh chưa
có nơi nào ăn ngon và sạch như công ty mình, vậy mà người ta cũng kiếm
cách chê, tìm cho được một con muỗi. Nhiều khi cũng bị cảm xúc, tâm lý
tưởng khó có thể vượt qua.
Mình đang làm ăn ở Canada, mọi thứ đều minh bạch, rõ ràng, về đây sao
cực nhọc quá! Nhiều khi sang Canada, vợ tôi cản, bảo anh ở lại đi, về
làm chi nữa? Tôi phải rất khó khăn mới thuyết phục được gia đình.
Cũng may bây giờ đỡ rồi, mình làm đàng hoàng, đúng hơn cái người ta
cần nữa thì đâu có sợ gì.
Vậy thì theo ông, đâu là điểm yếu khiến cho Việt Nam chưa quy tụ được
nhiều người tài từ thế giới về cống hiến cho đất nước?
Đầu óc cũ, lạc hậu làm người Việt mình không tin nhau.
Một doanh nhân như tôi hàng ngày phải quan hệ với cơ quan ban ngành
Nhà nước, với doanh nghiệp xung quanh. Anh Alan Phan nói rất đúng,
doanh nhân Việt Nam phải đối diện với những quan hệ rất phức tạp, đôi
khi cũng nản chí.
Chẳng hạn, đụng với nhân viên quản lý môi trường, họ chẳng cần coi
mình làm gì, mà chỉ kiếm phong bì.
Tôi nhớ năm 2006, sau một năm công ty vận hành, tổ chức tiệc tất niên,
công bố doanh thu, tiền lời, tưởng được khen ngợi, ai ngờ chiều về,
công an kinh tế bắt 5 nhân viên tra hỏi, tại sao mới một năm công ty
đã có lời?
Cái gì mình làm khác mà tốt hơn người ta cũng bị nghi ngờ.
Nhưng mừng là càng ngày càng thấy khát vọng phát triển văn minh có ở
rất nhiều người trẻ. Lớp trẻ đòi hỏi phải cho phép họ nghĩ khác để làm
khác, cái khuôn nó trật sao cứ bắt người ta làm giống hoài, tại sao
vậy?
Giờ hội nhập, đất nước càng ngày càng có quan hệ gần gũi hơn quốc tế.
Từ Trà Vinh về Sài Gòn trước tốn 6 giờ giờ chỉ mất 3 giờ, đi đâu cũng
vô Internet được, trong khi nhiều nước không vậy đâu. Đồng thời Luật
Doanh nghiệp, Luật Đầu tư cũng thoải mái hơn, tôi tin Việt Nam sẽ tốt
hơn.
Ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá
Là một nhà khoa học, con đường trở thành một nhà khoa học với 73 bằng
phát minh, sáng chế được công nhận ở nhiều quốc gia khác nhau, với ông
hẳn đầy chông gai?
Làm tại IBM, con đường khoa học của tôi dễ dàng lắm, vì tính mình đi
vô chỗ nào cũng muốn sửa, đưa ra những sáng chế mới là chuyện bình
thường, hàng ngày.
Nhưng con đường trở thành nhà khoa học mới chông gai. Tôi qua Canada
không cha mẹ, không nghề nghiệp, nói tiếng không ai hiểu. Đi học đại
học trở lại năm 1983, một mặt vừa lo kiếm tiền nuôi vợ con, vừa gửi về
nước nuôi cha mẹ. Bảy năm trời học đại học, thạc sĩ, rồi tiến sĩ, ngày
nào cũng chỉ được ngủ hai ba giờ thôi.
Mùa hè người Canada phơi nắng ngoài trời rất thong thả, trong khi mình
phải thức dậy 2 giờ sáng để đi học, trưa phải đi làm thêm nhà hàng,
tối đi dạy. Nhiều khi muốn bỏ cuộc, phải đấu tranh tư tưởng rất nhiều,
đầu bên trái nói học để có tiền lương cao hơn, khá hơn thay vì làm bồi
bàn. Nhưng đầu bên phải nói không học có chết đâu, vất vả quá thế này
làm gì...
Cuối cùng ráng cố gắng, ý chí giúp mình vượt qua.
Tôi luôn khuyên những người trẻ ráng cố gắng tìm cách này cách khác,
đừng bao giờ bỏ cuộc hết. Nếu bỏ cuộc không cách nào thành công.
Nhưng ở Việt Nam, bệnh đổ thừa nặng quá. Cái gì cũng đổ thừa tại cha
mẹ nghèo, tại không có vốn, tại...
Nếu khởi nghiệp, cái vốn ngàn tỉ cha mẹ để lại chính là cái đầu nè,
suy nghĩ để đào ra mà xài.
Theo ông, Việt Nam có thể làm nên kỳ tích giống như Ấn Độ, Trung Quốc
trong lĩnh vực phát triển công nghệ cao, công nghệ thông tin?
Người Việt Nam sẽ hơn họ chứ. Nhưng có điều hãy đi từ 0 tới 1, chứ
đứng vội từ 1 tới N, phải phát triển công nghệ thay vì ăn cắp, bắt
chước.
Những nước đang phát triển đừng bắt chước các nước đã phát triển,
Thượng Hải của Trung Quốc là một ví dụ. Phải nghĩ khác, làm khác mới
được. Phải đặt câu hỏi có cách nào làm khác không, tốn ít năng lượng
hơn không, chứ đừng bắt chước. Người Việt Nam đã có gien thông minh,
vấn đề là có chịu làm hay không.
Vừa là nhà khoa học, vừa là doanh nhân, con người nghiên cứu trong ông
có bao giờ mâu thuẫn với con người kinh doanh?
Doanh nhân đi từ người làm khoa học dễ hơn, hiểu về công nghệ, sản
phẩm rõ ràng hơn, có suy nghĩ logic, khoa học hơn. Bản chất doanh nhân
là không bao giờ chấp nhận làm thuê, chỉ làm việc cho chính mình.
Không giả bộ làm doanh nhân được, làm doanh nhân phải là từ trong máu.
Cha tôi ngày xưa có nhiều vợ, ông bỏ mẹ con tôi khi tôi mới lên bảy
tuổi. Tám tuổi tôi đã lăn lưng ra đường kiếm sống, bán kem, bánh mì để
có đồng lời, máu kinh doanh thấm vào từ nhỏ.
Lớn lên, đi làm chỗ nào cũng thấy không hài lòng. Làm nhà hàng thấy
cái bếp tại sao không sạch, thấy ông chủ đối xử với nhân viên không
tốt. Tới chừng làm khoa học cảm thấy không đồng ý với cái mình đang
có. Bất cứ chuyện gì cũng thấy là có thể làm tốt hơn.
Doanh nhân cũng bắt đầu bằng cái muốn làm tốt hơn cho chính mình, và
cho cộng đồng xung quanh, tiền sẽ đi theo thôi. Còn muốn làm doanh
nhân để có nhiều tiền hơn thì chỉ gặp cá sấu hay cá mập.
Người Việt mình giống cá hồi vậy đó
Nhưng, ông có sợ tốc độ phát triển quá nhanh của kinh tế, khoa học sẽ
hủy hoại những giá trị cội nguồn của thiên nhiên, của văn hóa?
Tốc độ phát triển khoa học càng nhanh càng giúp cho trái đất tốt hơn,
nhưng phải nằm trong tay người tốt, bắt đầu từ trái tim, linh hồn tốt
đã.
Đốn gỗ đã đời ở đây rồi qua nước khác đốn, nuôi bò ô nhiễm quá người
dân chịu không nổi, thì thử hỏi làm giàu để làm gì? Làm doanh nhân là
muốn có nhiều tiền hay cũng muốn cả xung quanh tốt hơn?
Người ta có đủ cách để làm không tốt. Người nhiều tiền với người giàu
khác nhau. Người giàu biết họ giàu, có tài sản, tiền bạc, biết chia sẻ
tiền bạc tài sản. Việt Nam mình nhiều đại gia quá mà thiếu người giàu,
còn người trẻ lại nhiều người giàu hơn, dù họ ít tiền hơn đại gia.
Nhưng mình cũng mừng vì đã có những doanh nhân trẻ thực sự tốt, phát
triển doanh nghiệp dựa trên trí tuệ, bản lĩnh, không giống như thời
trước.
Có bao giờ ông cảm thấy quá cô đơn?
Có chứ. Trong gia đình không cô đơn, nhưng về xứ mình lại nhiều khi cô
đơn lắm, vì làm khác người ta quá.
Nhưng, dù sướng khổ thế nào ông vẫn ở lại quê hương?
Người Việt mình đẻ ra lớn lên vùng nào, đi đâu thì đi giống như cá hồi
vậy đó, cũng bơi ngược dòng để chết tại quê hương.
Tại sao Trà Vinh phì nhiêu thế, có biển đẹp thế lại bị coi là tỉnh
cùng, tỉnh nghèo?
Vấn đề là cái nhìn của mình thế nào thôi. Tôi muốn chứng minh điều ngược lại.
Theo Kim Yến (Bizlive)

Nld.com.vn
Tin theo chủ đề :
khu công nghiệp
,
môi trường xanh
,
Thung lũng Silicon
,
thiếu minh bạch
,
tiền lương cao
,
trái cây Việt Nam
,
thói quen xấu
,
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết
,
vốn nước ngoài
,
nguyễn thanh mỹ

Chia sẻ:
Ý kiến bạn đọc4 phản hồi

•